Auteur: Anna Buijze, AIOS SEH en Joris Datema, SEH-arts KNMG
Reviewer: Anita Jansen, Ziekenhuisapotheker
Auteur: Anna Buijze, AIOS SEH en Joris Datema, SEH-arts KNMG
Reviewer: Anita Jansen, Ziekenhuisapotheker
Dag Anna en Joris,
Dank voor wederom een mooie binformatieve bijdrage aan ons nationale blog! Het roept 3 vragen op:
– waarom is een 3e graads AV-blok eigenlijk een contra-indicatie? Ik kan met voorstellen dat adenosine niet geindiceerd is bij een 3e graads AV-blok, maar vraag me wat het risico is als het per ongeluk toch een keer gegeven wordt.
– wat gebeurt er als iemand met COPD/asthma het toegediend krijgt?
– hoe adviseren jullie het te geven? Traditioneel is bolus, gevolgd door flush van 10 ml. Maar oplossen in 20 ml (dus bolus en flush-royale in een keer, om gehannes te voorkomen). Daarnaast heb ik laatst tourniquet om, dan bolus, flush aanleggen, dan pas tourniquet af en flushen.
Dank voor het delen van jullie overwegingen, ik ben benieuwd!
Oene
Beste Oene,
Dank voor je vragen! De eerste vraag is een moeilijke en goede vraag die je stelt. Het Kinderformularium, UpToDate, het Farmacotherapeutisch Kompas en de kennisbank KNMP stellen dat een 3de graads AV-blok een contra-indicatie is voor het geven van adenosine. Na een pubmed search komen we een artikel uit 1988 tegen dat beschrijft dat adenosine de automaticiteit van het His Purkinje systeem kan onderdrukken waardoor een verlengde ventriculaire stilstand kan ontstaan bij patiënten met intraventriculaire geleidingsvertraging. Mogelijk op basis van dit onderzoek/artikel is het opgenomen als contra-indicatie. Het antwoordt op de tweede vraag is dat uit enkele case reports blijkt dat na adenosine toediening bronchospasme kan ontstaan of het kan verergeren, dit is vrijwel altijd bij patiënten met een pre-existent pulmonaal obstructieve aandoening. Echter, er wordt ook geschreven dat het buitengewoon zeldzaam optreedt. De derde vraag gaat over het advies hoe adenosine het beste gegeven kan worden. Traditioneel wordt inderdaad een bolus adenosine iv gevolgd door een flush van 10ml NaCl aangehouden. Twee kleine studies (zie de onderstaande reactie van David Baden en het antwoord) laten zien dat adenosine ook kan worden opgelost in een flush van 20ml. Echter, op basis van de level of evidence van deze kleine studies is enige terughoudend noodzakelijk bij het interpreteren van deze conclusies.
Groeten, Anna & Joris
Denk dat het nog zinvol is om toe te voegen dat je ook een calciumblokker kan gebruiken. Minder bijwerkingen en zelfde resultaat.
– Lim SH, Anantharaman V, Teo WS, Chan YH. Slow infusion of calcium channel blockers compared with intravenous adenosine in the emergency treatment of supraventricular tachycardia. Resuscitation. 2009;80(5):523-8.
En dat je ook de adenosine kan oplossen in de flush van 20ml. Dat lijkt de effectiviteit te verbeteren.
– Mcdowell M, Mokszycki R, Greenberg A, Hormese M, Lomotan N, Lyons N. Single-syringe Administration of Diluted Adenosine. Acad Emerg Med. 2020;27(1):61-63.
– Salim Rezaie, “Single Syringe Adenosine for SVT?”, REBEL EM blog, December 12, 2019.
Beste David,
Dank voor je reactie! Er zijn inderdaad ook andere opties om een SVT te behandelen. Echter, we zijn in deze medbox alleen ingegaan op de eigenschappen en toepassingen van adenosine. Misschien wel een leuk item om te plaatsen op fanofem in de toekomst! Bedankt voor het delen van de literatuur over het flushen van adenosine! Het is zeker een overweging en praktisch om adenosine op te lossen in een flush van 20ml. De effectiviteit lijkt te verbeteren, echter dit is aangetoond in twee kleine studies en op basis van dit level of evidence hebben we het eerst achterwege gelaten in deze medbox.
Groeten, Anna & Joris
Ik mis bij de contraindicaties de WPW+AF. Hebben jullie die bewust niet genoemd?
Gr,
René
Beste René,
Dank voor je reactie! We hebben AF en WPW niet genoemd in onze medbox vanwege het feit dat het geen ‘harde’ contra-indicatie is. Je hebt helemaal gelijk dat je het wel extra voorzichtig moet gebruiken bij patiënten met atriumfibrilleren, atriumflutter en in het bijzonder bij patiënten met een accessoire geleidingsbundel (zoals WPW), omdat met name bij de laatste indicatie een toename van de geleiding via de anomale baan kan ontwikkelen. Bij dergelijke patiënten kan de ventrikelfrequentie toenemen na toediening van adenosine, waardoor in theorie de kans op ventrikelfibrilleren groter wordt.
Groeten, Anna & Joris